ผมหงอก เกิดจากอะไรและมีวิธีป้องกันแบบไหนบ้าง?

ผมหงอก ปัญหากวนใจของใครหลายๆคนนั้นเกิดขึ้นได้ยังไงกันนะ!?ผมหงอก คือ เส้นผมที่เปลี่ยนสีจากสีธรรมชาติ เช่น สีดำ สีน้ำตาล หรือสีบลอนด์ เป็นสีขาวหรือสีเทา เกิดจากการลดลงหรือการหยุดการผลิต เมลานิน (Melanin) ซึ่งเป็นเม็ดสีที่ให้สีแก่เส้นผมของเรา กระบวนการนี้อาจเกิดจากหลายปัจจัย เช่น

1. อายุที่เพิ่มขึ้น (Aging)

เมื่ออายุมากขึ้น เซลล์เมลาโนไซต์ (Melanocytes) ที่ทำหน้าที่ผลิตเมลานินในรูขุมขนจะเสื่อมสภาพ ทำให้เมลานินลดลงหรือหยุดผลิต ส่งผลให้ผมกลายเป็นสีเทาหรือสีขาว

2. พันธุกรรม

ลักษณะการเกิดผมหงอกมักถูกกำหนดโดยพันธุกรรม หากสมาชิกในครอบครัวมีผมหงอกเร็ว โอกาสที่เราจะเกิดผมหงอกเร็วก็มากขึ้น

3. ความเครียด

ความเครียดอาจส่งผลต่อการทำงานของเซลล์เมลาโนไซต์ โดยมีการศึกษาที่ชี้ว่าความเครียดเรื้อรังอาจทำให้ผมหงอกเร็วขึ้น

4. โรคหรือภาวะสุขภาพ

• โรคด่างขาว (Vitiligo)
  เป็นโรคที่ทำให้การผลิตเมลานินลดลง
• ไทรอยด์ผิดปกติ
  ส่งผลต่อการเจริญเติบโตของเส้นผม
• โรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง
  เช่น โรคโลหิตจางจากการขาดวิตามินบี 12

 5. การขาดสารอาหาร

การขาดวิตามินและแร่ธาตุบางชนิด เช่น วิตามินบี 12, ธาตุเหล็ก, สังกะสี และทองแดง อาจส่งผลให้ผมหงอกเร็วขึ้น

6. การใช้ชีวิต
การสูบบุหรี่ อาจเพิ่มความเสี่ยงของผมหงอกก่อนวัย เนื่องจากสารพิษในบุหรี่สามารถทำลายเซลล์เมลาโนไซต์

7. ผลกระทบจากสิ่งแวดล้อม
การสัมผัสมลภาวะหรือสารเคมี เช่น การใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลเส้นผมที่มีสารเคมีรุนแรง อาจทำให้ผมหงอกเร็วขึ้นได้

แม้ว่าผมหงอกจะเป็นกระบวนการตามธรรมชาติที่หลีกเลี่ยงได้ยาก แต่ก็มีวิธีดูแลและลดการเกิดผมหงอกได้ในบางกรณี โดยเฉพาะหากเกิดจากปัจจัยภายนอก เช่น การขาดสารอาหาร ความเครียด หรือการดูแลสุขภาพที่ไม่เหมาะสม วิธีลดหรือชะลอผมหงอกที่สามารถทำได้ มีดังนี้

1. บำรุงจากภายใน

• รับประทานอาหารที่มีสารอาหารสำคัญ:
  • วิตามินบี 12: พบในเนื้อสัตว์ ไข่ และผลิตภัณฑ์นม
  • ธาตุเหล็ก: พบในตับ ผักใบเขียวเข้ม และถั่ว
  • สังกะสีและทองแดง: ช่วยเสริมการสร้างเม็ดสีเมลานิน พบในอาหารทะเล ธัญพืช และเมล็ดฟักทอง
  • สารต้านอนุมูลอิสระ: เช่น วิตามินซี วิตามินอี และเบต้าแคโรทีน ที่ช่วยลดความเสียหายของเซลล์ พบในผลไม้และผักสด เช่น ส้ม บลูเบอร์รี และแครอท

2. ลดความเครียด

• ความเครียดเรื้อรังส่งผลต่อการเกิดผมหงอก ดังนั้นควรหาวิธีจัดการความเครียด เช่นฝึกสมาธิหรือโยคะฝึกสมาธิหรือโยคะ
• ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
• การนอนหลับอย่างเพียงพอ วันละ 7-8 ชั่วโมง

3. หลีกเลี่ยงสารเคมีรุนแรง

• หลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลเส้นผมที่มีสารเคมี เช่น น้ำยาย้อมผมที่มีแอมโมเนีย หรือผลิตภัณฑ์จัดแต่งทรงผมที่มีแอลกอฮอล์สูง
• ใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลเส้นผมที่มีส่วนผสมจากธรรมชาติ

4. เลิกสูบบุหรี่

การสูบบุหรี่ทำให้เกิดอนุมูลอิสระในร่างกาย ซึ่งส่งผลให้เซลล์เมลาโนไซต์เสื่อมสภาพเร็วขึ้น การเลิกสูบบุหรี่จึงช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดผมหงอก

5. ดูแลหนังศีรษะ

• วดศีรษะเพื่อกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดและเสริมสุขภาพเส้นผม
• ใช้ส่วนผสมจากธรรมชาติบำรุงเส้นผม เช่น น้ำมันมะพร้าว น้ำมันมะกอก หรือน้ำมันอาร์แกน

6. สมุนไพรและส่วนผสมธรรมชาติ

• อายุรเวท (Ayurveda): ใช้สมุนไพรอย่าง อัมล่า (Amla) หรือ ใบบัวบก ที่เชื่อว่าช่วยชะลอการเกิดผมหงอก
• ชาดำ: ใช้ชาดำล้างผม เพื่อให้ผมดูเข้มขึ้นตามธรรมชาติ
• น้ำมันงาดำ: มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยบำรุงรากผม

7. ปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญ

• หากผมหงอกเกิดขึ้นเร็วผิดปกติ หรือมีปัญหาผมร่วงร่วมด้วย อาจเป็นผลจากโรคหรือภาวะสุขภาพ เช่น โรคไทรอยด์ หรือการขาดวิตามิน ควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุและรักษาอย่างเหมาะสม

ทั้งนี้ทั้งนั้นหากผมหงอกเกิดจากพันธุกรรมหรืออายุ ซึ่งทำให้เซลล์ผลิตเม็ดสี (เมลาโนไซต์) เสื่อมถาวร โอกาสที่ผมหงอกจะกลับมาดำจะน้อยมากหรือแทบไม่มีเลย การยอมรับและดูแลผมหงอกให้สุขภาพดี หรือย้อมสีผมเพื่อปกปิดก็เป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่ช่วยเสริมความมั่นใจ